“Sống mãi cùng thời gian” với Làng nghề đá mỹ nghệ Ninh Bình

Trải qua thời gian và những thăng trầm của lịch sử, làng nghề chế tác đá mỹ nghệ ở Ninh Bình đã kế thừa được những giá trị tinh hoa do cha ông để lại. Các thế hệ nối tiếp đã không ngừng sáng tạo để khẳng định bản sắc của làng nghề truyền thống ngày nay.
Bằng bàn tay khéo léo và sự tinh nhạy của mình, những người thợ của làng nghề chế tác đá mỹ nghệ Ninh Vân (xã Ninh Vân – Hoa Lư – Ninh Bình) đã biến những khối đá vô tri trở thành tác phẩm nghệ thuật có “hồn”, chứa đựng cả nét đẹp văn hóa của vùng đất cố đô. Nhờ có làng nghề đá mà biết bao thế hệ đã tiếp nối, chắp cánh cho những ước mơ bay xa hơn.
Chế tác đá mỹ nghệ: “tre già măng mọc”
Mặc dù có tuổi đời từ 400 năm trước, nhưng làng nghề chỉ thực sự phát triển khoảng 20 năm trở lại đây, khi nhu cầu về các sản phẩm bằng đá của người dân tăng cao. Theo thống kê, hiện nay Ninh Vân có tổng số 80 doanh nghiệp, 600 tổ hợp sản xuất và 1.600 hộ chế tác đá, với hơn 3.000 lao động, chiếm 83% lao động trong toàn xã, 10 làng trong xã được công nhận là làng nghề truyền thống. Tổng doanh thu của làng nghề đá mỹ nghệ mỗi năm đạt gần 200 tỉ đồng.
Trước đây, việc duy trì và phát triển làng nghề Ninh Vân chủ yếu theo hình thức cha truyền con nối, vì thế tại làng nghề có rất nhiều gia đình nhiều đời làm nghề chế tác đá. Các sản phẩm không bị mai một theo thời gian mà ngày càng tinh xảo bởi các thế hệ sau đã tìm tòi nhiều kỹ thuật chạm khắc đá mới, tiên tiến.

Thợ đá mỹ nghệ Ninh Bình đang chế tác sản phẩm
Thời kỳ đầu, thợ chế tác đá chủ yếu làm các sản phẩm đơn giản phục vụ mùa màng như cối giã, cối xay, con lăn trục lúa… Lâu dần, sản phẩm của làng nghề đa dạng, phong phú hơn, được chia thành nhóm sản phẩm phục vụ đời sống hàng ngày, nhóm chạm khắc đá mỹ nghệ (phù điêu đá, đài phun nước, con giống đá,…) và nhóm phục vụ nhu cầu tâm linh (lăng mộ đá, đồ thờ bằng đá, cuốn thư đá…).
Sản phẩm của làng nghề hiện nay đã đặt dấu chân trên khắp cả nước như: Cụm tượng đài Bà mẹ Tổ quốc ở TP Hồ Chí Minh, cụm tượng đài Nghĩa trang Trường Sơn, cụm tượng đài TNXP chống Mỹ cứu nước ở Quảng Trị, tượng Mẹ Suốt ở Quảng Bình, tượng Bác Hồ ở Nghệ An, tượng Trần Hưng Đạo ở Chí Linh (Hải Dương), tượng đài Hoàng Văn Thụ ở Lạng Sơn, cụm tượng đài Pắc Pó ở Cao Bằng…. Riêng tại Ninh Bình, các công trình mang ý nghĩa của tỉnh đều có dấu tay những người thợ chế tác Ninh Vân như: nhà thờ đá Phát Diệm, đền thờ vua Đinh – vua Lê, cổng chào khu du lịch Tam Cốc – Bích Động…
Sống vững với nghề nhờ một phần của Doanh nghiệp?
Có được thành công như ngày hôm nay của thương hiệu đá mỹ nghệ Ninh Bình, ngoài tài năng của các nghệ nhân lành nghề, danh tiếng của địa phương, thì một yếu tố không thể thiếu, đó là các doanh nghiệp. Những đơn vị góp phần không nhỏ rút ngắn khoảng cách giữa người tiêu dùng với người làm đá, những đơn vị đang âm thầm quảng bá thương hiệu địa phương cũng như đang nỗ lực hết mình để liên kết các hộ sản xuất cá thể thành một nhóm hay một hợp tác xã có năng lực sản xuất quy mô hơn, lớn mạnh hơn. Để giúp thương hiệu đá mỹ nghệ đi xa hơn đến ngày hôm nay không thể không kể đến vai trò của các doanh nghiệp, điển hình là Công ty Cổ phần xuất nhập  khẩu đá mỹ nghệ Ninh Bình (Ninh Bình Stone).
Đường đi vào xưởng sản xuất chế tác đá mỹ nghệ Ninh Bình
Sau gần một thập kỷ hình thành và phát triển, doanh nghiệp này đã khẳng định được vị thế của mình trên thị trường sản xuất và xuất nhập khẩu các sản phẩm mỹ nghệ từ đá. Không chỉ  là chất keo gắn kết giữa các hộ sản xuất cá thể tại làng nghề, công ty Đá mỹ nghệ Ninh Bình còn kết nối được nhiều nhân vật có uy tín trong giới mỹ thuật, điêu khắc và phong thủy làm chuyên gia tư vấn. Vì vậy, sản phẩm làm ra không những hoàn hảo về chất lượng, ấn tượng về thẩm mỹ mà còn phù hợp với từng cung, từng mệnh của gia chủ, giúp gia chủ đắc tài, đắc lộc.
Chiếu rồng đá được nghệ nhân Ninh Bình Stone chế tác
Với phương châm, mọi tiêu chí kinh doanh đều hướng tới 3 giá trị “Tâm -Thiện – Mỹ“, sản phẩm của công ty đã chiếm trọn lòng tin và thiện cảm của hàng ngàn khách hàng trong nước và quốc tế. Mỗi một sản phẩm làm ra không chỉ mang giá trị thẩm mỹ cao mà còn có giá trị lớn trong việc duy trì và bảo tồn nét đặc sắc của văn hóa Việt. Năm 2016, doanh nghiệp tự hào là đơn vị lọt Top 100 “Thương hiệu – sản phẩm – dịch vụ nổi tiếng tại Việt Nam” do người tiêu dùng bình chọn. Có được thành công đó không chỉ dựa vào kết quả tăng trưởng ấn tượng, triết lý kinh doanh đầy tính nhân văn mà là những đóng góp âm thầm của Ninh Bình Stone với xã hội và góp phần tạo công việc ổn định cho hàng trăm hộ dân tại làng chạm đá mỹ nghệ Ninh Vân, giúp họ giữ mãi tình yêu với nghề và cơ hội bám  nghề truyền thống của cha ông.
Ninh Bình Stone