Cây hương ngoài trời là một trong những vật phẩm thờ cúng có ở nước ta từ rất lâu đời. Cây hương ngoài trời có rất nhiều loại: thờ cúng trời đất, thờ mẫu cửu, thờ thành hoàng làng,… và được làm từ những chất liệu khác nhau. Bài viết dưới đây sẽ giới thiệu với bạn đọc ý nghĩa cây hương ngoài trời và các thông tin liên quan đến cây hương ngoài trời.
Cây hương ngoài trời là gì?
Cây hương ngoài trời là một bàn thờ (bàn thờ thiên) được đặt ngoài trời được chạm khắc hoa văn rồng phượng tinh tế. Đây là vật cúng đã xuất hiện trong văn hóa tâm linh Việt Nam từ xa xưa.
Cây hương đá ngoài trời thường có dạng một bàn thờ có thành 2 bên và phía sau được khắc họa tiết, được đặt trên một cột trụ hình vuông hoặc hình tròn khắc hoa văn như bàn thờ cao từ khoảng 107cm đến 127cm tùy vào thiết kế tổng thể, chiều cao của các thành viên trong gia đình và yêu cầu của gia chủ. Trên bàn thờ thường bày bình hoa, đĩa hoa quả, bát hương, chén rượu.
Các kiểu cây hương ngoài trời
Có 2 loại cây hương ngoài trời là cây hương có mái và cây hương không mái.
Cây hương đá có mái che
Phần trên của cây hương đá có mái che được chạm khắc, thiết kế như một nhà thờ, miếu thu nhỏ. Trên cùng là phần mái được làm theo kiểu thu hồi bít đốc (hồi văn), phần mái này có thể được làm kiểu một mái, 2 mái đao tùy theo mục đích thờ phụng của mỗi gia chủ.
Kích thước cây hương đá có mái: Do có thêm phần mái và vách nên kích thước bàn thiên sẽ rộng hơn. Mặt vuông: 81x81cm, 89x89cm, 91x91cm, 107x107cm. Cao 107cm, 117cm, 127cm.
Cây hương đá không mái che
Đây là mẫu cây hương đá với cấu trúc khá đơn giản. Phần bài vị được gắn ở ngay phía sau có chạm khắc hình rồng chầu nguyệt, hai bên là 2 vách đá được điêu khắc hình cánh hoa sen, tất cả được đặt trên một trụ đá vuông, cũng được chạm khắc tinh tế.
Kích thước cây hương đá không mái: phần mặt bàn hình vuông thường là 60x60cm hoặc 68x68cm nếu là hình chữ nhật thì sẽ là 60x68cm. Phần chân cột đá tảng thường cao 107cm, 115cm, 127cm.
Cây hương ngoài trời thờ ai?
Xét về góc độ tâm linh và tín ngưỡng, từ xưa, cây hương ngoài trời được quan niệm dùng để thờ thần linh, thiên địa, cây hương thờ Mẫu Bán Thiên hay Mẫu Cửu trùng thiên. Tuy nhiên, tùy phong tục, tập quán và quan điểm của mỗi làng xã, khu vực, thậm chí của mỗi người mà ý nghĩa cây hương ngoài trời thờ các vị thần linh, các vị thánh khác nhau. Dưới đây là một số quan niệm về ý nghĩa của cây hương ngoài trời thờ ai.
– Thờ trời đất:
Như đã giới thiệu ở trên, hình tượng cây hương như một cột trụ thông thiên nên có nhiều người chỉ đơn giản là thờ trời đất để cầu an khang, may mắn, cầu mong đất đai màu mỡ, mưa thuận gió hòa.
– Thờ Mẫu Cửu
Mẫu Cửu Trùng Thiên hay Mẫu Cửu Trùng, Mẫu Bán Thiên. Với những người theo đạo Mẫu việc lập cây hương thờ Mẫu Cửu Trung Thiên ngoài trời là việc vô cùng quan trọng.
– Thờ thổ công, thổ địa
Nhiều nơi cũng có tục lập bàn thờ thiên để thờ thần thổ địa, thổ công. Thổ Công là vị thần trông coi nhà cửa, Thổ Địa là vị thần trông coi việc bếp núc và Thổ Kỳ là vị thần trông coi việc chợ búa thờ những vị thần này giúp gia chủ an tâm trong đời sống, gặp nhiều may mắn.
– Thờ Thành Hoàng làng
Các loại đá thường được dùng để làm cây hương là đá xanh, đá trắng, đá hoa cương. Trong các nhà thờ, nhà cổ, chúng ta thường gặp các cây hương ngoài trời được chế tác bằng chất liệu đá xanh nguyên khối được chạm trổ họa tiết tinh vi.
– Thờ tiền chủ
Tiền chủ chính là chủ nhân đầu tiên của ngôi nhà, của khu đất và họ ở ngôi nhà, khu đất đó cho tới khi qua đời. Theo quan niệm dân gian của người xưa ngôi nhà luôn có sự thay đổi theo thời gian nhưng ở tại cõi âm thì người tiền chủ vẫn luôn nhớ về ngôi nhà xưa nay của họ. Chính vì thế các chủ ở sau không muốn bị vong hồn của người tiền chủ quấy rối thì nên lập một bàn thờ ngoài trời để thờ tiền chủ cho riêng gia đình mình. Bàn thờ của tiền chủ chính là một cây hương ở ngoài sân. Người ta thường cúng tiền chủ vào những ngày rằm, mồng một, lễ tết hoặc khi trong nhà gặp chuyện không may để xin cầu sự bình an cho mọi người trong gia đình.
Có thể nói, cây hương ngoài trời thờ ai là tùy thuộc vào quan điểm, tôn giáo, tín ngưỡng, văn hóa của từng khu vực, từng gia đình nhưng chung quy lại đều mang mục đích mang nhiều may mắn, thuận lợi về cho gia đình, cho cuộc sống tốt đẹp hơn.
Ý nghĩa cây hương ngoài trời
Về tâm linh thì ý nghĩa cây hương ngoài trời chính là sự kết nối giữa trời và đất, giữa âm và dương. Nó được trồng thẳng đứng để kết nối một phương pháp tượng trưng.
Cây hương đá ngoài trời được quan niệm với ý nghĩa thuần tuý chính là một trụ đá trên sở hữu lư hương để quý khách khắp nơi tới thắp hương. Cột trụ đá đó chính là một biểu trưng từ trục vũ trụ được xem là cột nối giữa trời với đất, giữa cõi âm và cõi dương và cao hơn chính là ý nghĩa nhân văn đồ thờ với tính truyền thống của dân tộc Việt.
Theo nghiên cứu trong đời sống linh tính của người Việt thì ý nghĩa cây hương ngoài trời có thể giúp truyền tải thông điệp thiêng liêng giữa các thế giới, giữa chốn âm dương và giữa con người thần linh hay ma quỷ.
Có quan niệm cho rằng bàn thờ trong nhà do có mái nhà che nên không thể “thông với trời” như ý nghĩa cây hương ngoài trời mang lại. Việc làm cây hương thờ ngoài trời và khi lễ thì hướng mặt lên trời để làm lễ cầu mong điều cát lành sẽ được các Ngài “chứng giám” nhiều hơn.
Một số lưu ý khi xây cây hương ngoài trời
Chọn chất liệu làm cây hương ngoài trời
Vật liệu thường được dùng để làm nên cây hương ngoài trời trước đây thường là gạch xây đơn giản. Ngày nay, cùng với sự phát triển của kỹ thuật chế tác, vật liệu được dùng để làm nên cây hương ngoài trời được đa dạng hóa như cây hương xi măng, cây hương inox nhưng bền đẹp nhất vẫn phải kể đến cây hương đá.
Các loại đá thường được dùng để làm cây hương là đá xanh, đá trắng, đá hoa cương. Trong các nhà thờ, nhà cổ, chúng ta thường gặp các cây hương ngoài trời được chế tác bằng chất liệu đá xanh nguyên khối được chạm trổ họa tiết tinh vi.
Độ bền của các loại đá sẽ tốt hơn rất nhiều so với xi măng hay inox. Tính thẩm mỹ của cây hương ngoài trời bằng đá cũng cao hơn các loại vật liệu khác vì hiện nay đã có công nghệ CNC trong việc chạm khắc hoa văn nhanh và rất đẹp.
Chọn hướng đặt cây hương đá ngoài trời
Từ cái tên của nó đã biết vị trí đặt của cây hương ngoài trời là ở “ngoài trời” tức là ở sân, vườn, hoặc ban công nhà. Hướng đặt cây hương ngoài trời tùy theo gia chủ, thường là quay vào nhà.
Ban thờ của cây hương ngoài trời thường có 3 thành: hai thành bố trí hai bên và thành phía sau cao hơn hai thành hai bên hoặc ban thờ dạng có mái che sẽ có một thành phía sau và hai cột phía trước để phần đỡ mái của cây hương.
Việc bày biện ban thờ cây hương ngoài trời không quá cầu kỳ nhưng cần sạch sẽ, nghiêm trang. Hoa văn, họa tiết được chạm khắc trên thành của cây hương thường là hình rồng chầu nguyệt mà không để tên hay bài vị.
Kích thước của cây hương ngoài trời
Thông thường, chân cây hương thờ ngoài trời sẽ là một cột trụ hình tròn hoặc hình vuông cao khoảng 80cm trở lên, phía trên là bệ vuông kích cỡ 40x40cm đến 50×50 cm (tùy vào gia chủ muốn xây lớn hay nhỏ) để làm ban thờ bày bát hương, đồ cúng lễ. Phía trên ban thờ sẽ được bày biện các vật phẩm cúng lễ như bát hương, mâm bồng, lọ hoa.
Những đồ thờ cúng nên đặt trên bàn thờ ngoài trời
Trên bệ của cây hương nên đặt 1 bát hương, 1 hoặc 2 bình hoa (tùy thuộc văn hóa từng vùng miền), 1 hoặc 3 chén rượu trắng hoặc nước. Lễ vật dâng cúng đơn giản, không cần quá cầu kì nhưng phải được bày sạch sẽ, để tỏ lòng thành kính.
Giá cây hương ngoài trời
Giá cây hương đá ngoài trời phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như chất liệu đá, kích thước cây hương, kiểu dáng có mái hay không mái, họa tiết chạm khắc như thế nào, khoảng cách vận chuyển và vị trí địa hình lắp đặt cây hương cùng với thời điểm đặt hàng của khách hàng. Do các yếu tố trên mà giá cây hương ngoài trời sẽ thay đổi, không cố định.
Địa chỉ bán cây hương đá ngoài trời uy tín, chất lượng
Công ty CP Đá mỹ nghệ Ninh Bình chuyên cung cấp các sản phẩm cây hương ngoài trời được điêu khắc tinh xảo qua bàn tay của những người nghệ nhân tay nghề cao. Các sản phẩm cây hương bằng đá do NBStone thiết kế luôn khiến khách hàng ưng ý về thẩm mỹ cũng như độ bền của chúng.
Bài viết trên đây đã giới thiệu với các bạn về ý nghĩa cây hương ngoài trời và các thông tin liên quan đến cây hương ngoài trời. Nếu có nhu cầu về cây hương đá ngoài trời và các sản phẩm đá mỹ nghệ khác như: mộ đá, lăng mộ đá, khu lăng mộ đá, cổng đá, cuốn thư đá, cột hiên bằng đá, chân cột đá, hàng rào đá, chiếu rồng đá, bậc thềm đá, đồ thờ cúng bằng đá, con giống đá… quý khách hàng vui lòng liên hệ số điện thoại: 0978 935 935 hoặc truy cập vào Fanpage của chúng tôi: ninhbinhstone để được tư vấn miễn phí và lựa chọn những mẫu sản phẩm ưng ý nhất.
Một số mẫu cây hương ngoài trời đẹp do cơ sở Đá Mỹ Nghệ Ninh Bình Stone chế tác
Xem thêm:
Hy vọng rằng bài viết trên sẽ giúp quý khách hàng hiểu hơn về ý nghĩa cũng như vai trò của cây hương đá trong tín ngưỡng thờ cúng của dân tộc Việt Nam. Nếu cần tư vấn, báo giá xin vui lòng liên hệ với Ninh Bình Stone theo số hotline 0978.935.935 để được hỗ trợ kịp thời nhất!
Tôi là Lê Ngọc Tùng, CEO của Ninh Bình Stone. Hơn 10 năm qua tôi và đội ngũ của tôi luôn cố gắng mang đến những sản phẩm đá mỹ nghệ chất lượng và giá thành hợp lý nhất. Chúng tôi chuyên thi công và thiết kế lăng mộ đá, công trình kiến trúc đá và cung cấp các loại đá ốp lát cho thị trường Bắc – Trung – Nam. Các sản phẩm của chúng tôi luôn đảm bảo về chất lượng, giá cả và có độ bền cao.