Với sự tài hoa từ đôi bàn tay khéo léo tạo nên những tác phẩm tinh tế và độc đáo, nhiều nghệ nhân của làng đã đến nhiều nơi, xây dựng nên nhiêu công trình vĩ đại trong đó không thể không nhắc tới “Tượng đài Anh lính tình nguyện” Việt Nam trên đất bạn Campuchia.

Làng đá Ninh Vân tỉnh Ninh Bình một làng làm về nghề đá thủ công rất nổi tiếng tại miền Bắc. Với sự tài hoa từ đôi bàn tay khéo léo tạo nên những tác phẩm tinh tế và độc đáo, nhiều nghệ nhân của làng đã đến nhiều nơi, xây dựng nên nhiêu công trình vĩ đại trong đó không thể không nhắc tới “Tượng đài Anh lính tình nguyện Việt Nam trên đất bạn Campuchia”. Bức tượng đài thể hiện sự tâm huyết của các nghệ nhận đồng thời lớn hơn nữa là thể hiện sự đoàn kết giao hữu giữa hai nước láng giềng anh em.

Một nghệ nhân với sự tài giỏi của mình đã may mắn góp công sức nhỏ bé của mình vào việc xây dựng Tượng đài Anh lính tình nguyện Việt Nam ở  Campuchia có kể lại. Ngày trước đất nước Cam-pu-chia cũng đã trải qua những năm tháng vô cùng gia khổ và hết sức đặc biệt, sau nạn diệt chủng Pôn Pốt, hàng ngàn người dân Campuchia đã ngã xuống. Nhờ có quân tình quyện Việt Nam nên chết độ Pôn Pốt mới bị tiêu diệt và sau năm 1993 dưới sự bảo trợ của LHQ, người dân Campuchia đã tham gia cuộc tổng tuyển cử đầu tiên. Từ đây đất nước Campuchia bước sang một trang mới và người dân Campuchia rất biết ơn những người lính tình nguyện Việt Nam vì thế với lòng mong mỏi họ muốn chính người Việt Nam góp phần tạc nên bức tượng kì vĩ này.

Tượng đài Anh lính tình nguyện Việt Nam ở thủ đô Phnôm Pênh

Đến với Phnôm Pênh  vào một buổi trưa hè nắng nóng, không muốn về khách sạch nghỉ ngay, tôi muốn tản bộ đi dạo. Xung quanh xe cộ tấp nập, kẻ bán người mua nhộn nhịp bên góc đường. Qua hàng cây thấy vô số nhưng sạp bán đủ loại côn trùng rang nhìn rất là đáng sợ, nhưng nếu thử một lần sẽ biết, những món côn trùng này là đặc sản độc đáo của người Campuchia và ăn chúng cũng rất ngon, vừa béo, vừa ngậy. Với ý định từ Việt Nam qua đây dù có bận đến thế nào cũng phải thăm cho được tượng đài Anh lính tình nguyện Việt Nam tại Công viên trung tâm gần đài Độc lập ở thủ đô Phnôm Pênh. Vì vậy tôi đã bắt xe và đi thẳng tới đây.
Từ xa, tôi đã nhìn thấy khu tượng đài sừng sững vươn lên trời cao. Khu tượng đài khá khang trang, rộng rãi. Cái mái cong cách điệu hình mái chùa được thếp vàng lộng lẫy, óng ánh dưới ánh mặt trời.

Từ khoảng sân rộng thênh thang lát đá, theo những bậc thang, tôi tới khu tượng đài. Đây là tượng đài theo nhóm, tạc hình tượng hai chiến sĩ, một Cam-pu-chia, một Quân tình nguyện Việt Nam, súng trong tay, đứng phía sau bảo vệ một người phụ nữ đang bế trên tay đứa con nhỏ. Nhóm tượng nằm trên bệ đá hoa cương, có khắc hai hàng chữ Việt Nam và Campuchia: Đài tưởng niệm Quân tình nguyện Việt Nam.

Phía trên nhóm tượng, giữa hai cột đá vững chãi là một hình tròn giống như mặt chiêng (trống). Trên cùng là một mái che cách điệu với đường cong quen thuộc của những ngôi chùa truyền thống của người Khơ-me, đỉnh nhọn vút lên bầu trời.

Tôi đứng ở đó, trong nắng trưa Phnôm Pênh, lặng nhìn hình ảnh về tình đoàn kết giữa Việt Nam và Campuchia hóa thân trong tượng đài.  Năm1979, với sự giúp đỡ của đội Quân tình nguyện Việt Nam, nhân dân Campuchia đã đứng lên quét sạch chế độ diệt chủng Pôn Pốt, giành lấy cuộc sống an bình cho chính bản thân mình.
Giờ đây, khi Campuchia đang bước vào xây dựng một đất nước hòa bình, tôi tin rằng, máu của các anh lính tình nguyện Việt Nam đổ xuống mảnh đất này đã không hề uổng phí…Và tôi đã đến đây đã thăm được đài tưởng niệm điều đó giúp tôi thêm tự hào mình là người Việt Nam và chuyến đi này của tôi cũng không hế uổng phí.